In Gaza tellen de Conventies van Genève niet

BRUSSEL - Volgens de internationale mensenrechtenorganisatie Amnesty International schendt Israël de Conventies van Genève. Het Israëlische leger beschouwt burgers té snel als legitieme doelwitten.

Van DS redactrice Corry Hancké

Het Israëlische leger heeft in Gaza twee scholen van de Verenigde Naties aangevallen. Twee ambulanciers zijn gedood toen hun voertuigen in Gaza onder vuur werden genomen. Zestien moslims zijn omgekomen toen ze aan het bidden waren in een moskee. 'Het is duidelijk dat Israël de Conventies van Genève aan zijn laars lapt', zegt Donatella Rovera vanuit het hoofdkwartier van Amnesty International (AI) in Londen. De Vierde Conventie van Genève die de bescherming van burgers tijdens een oorlog regelt, wordt in Gaza de laatste dagen geschonden.

Rovera vindt dat Israël een zeer ruime definitie hanteert van het begrip 'legitieme doelen'. De laatste dagen is het parlement beschoten en zijn de lokalen van de krant en het televisiestation van Hamas aangevallen. Volgens het Israëlische leger zijn de aanvallen gerechtvaardigd omdat 'iedereen die betrokken is bij het terrorisme van Hamas een legitiem doel is, dus zowel militaire als politieke instellingen die logistieke steun en mensen leveren aan de terroristische arm van de organisatie'. Dixit woordvoerder Benjamin Rutland aan de BBC.

Ook voor de beschieting van twee scholen, waarbij gisteren zeker 43 slachtoffers zijn gevallen - volgens de VN vooral vluchtelingen - heeft Israël een verklaring. Een woordvoerder zei gisteravond dat er een onderzoek zou worden ingesteld, maar eerder op de dag liet Israël weten dat er vanuit de buurt van de school raketten waren afgeschoten.

Donatella Rovera van AI neemt geen genoegen met de Israëlische antwoorden. Ze vindt dat het Israëlische leger roekeloos en disproportioneel reageert. Ze vertelt dat de Israëlische soldaten vaak nog huizen bombarderen, van waaruit de Palestijnse schutter twee uur tevoren gevuurd heeft, terwijl de Israëli's maar al te goed weten dat de schutter al lang vertrokken is. Volgens haar is het volgens de Conventies verboden dat een Palestijnse schutter een school of huis als raketlanceerbasis gebruikt, maar Rovera vindt het eveneens verkeerd dat de Israëli's uren later doen alsof de schutter nog steeds in het gebouw zit.

Ze wijst er op dat de Israëlische soldaten huizen van Palestijnse burgers in beslag nemen, de inwoners naar de benedenverdieping verbannen terwijl ze de ramen van de bovenverdieping als schietgat gebruiken. 'De Israëli's gebruiken de burgers als menselijke schilden', zegt Rovera. 'Dat heb ik de laatste dagen nog niet bij de Palestijnse strijders gemerkt. Ik heb geen weet van Palestijnse strijders die woningen van burgers inpalmen om van daaruit te vechten.'

Israël heeft de Vierde Conventie van Genève ondertekend, maar niet twee aanvullende protocollen. Het is trouwens van mening dat het conflict in Gaza een 'intern' conflict is, waarbij de Conventies van Genève niet van toepassing zouden zijn. Koen De Groof, expert humanitair recht bij Broederlijk Delen, wijst er op dat artikel drie van die Conventies wel degelijk over een intern conflict handelt. En hij vindt ook dat Israël té gemakkelijk burgers als legitieme doelwitten beschouwt. Volgens hem laat het internationale oorlogsrecht toe dat Hamasstrijders vanuit bebouwde zones vechten, op voorwaarde dat ze de burgers zoveel mogelijk uit het militair gebied evacueren. Burgers als een schild gebruiken, is uiteraard een oorlogsmisdaad.

Ook voor de Israëli's kunnen alle huizen - juridisch gezien - een militair object zijn. Een Hamasstrijder die zich in een woning verschanst, kan worden aangevallen. Op voorwaarde dat de aanval militair noodzakelijk is, dat de Israëli's de nodige voorzorgsmaatregelen nemen en dat het militair voordeel opweegt tegen de schade bij de burgers.

Israël vindt de recente aanvallen gerechtvaardigd, internationale mensenrechtenorganisaties zijn van mening dat het Israëlische leger disproportioneel reageert.

Bron: De Standaard 7/01